Trần Miếu Tự Điển – ấn thiêng và quen
Theo đơn kiến nghị do ông Trần Ngọc Thành – Phó Chủ tịch Hội Người cao tuổi phường Lộc Vượng và ông Trần Trọng Tuân – người cao tuổi làng Tức Mặc đứng tên, thì ấn “Trần Miếu Tự Điển” vốn tồn tại nhiều năm ở đền Trần. Xuất xứ của việc khai ấn hàng năm bắt nguồn từ việc vua Trần Thái Tông - vị vua đầu tiên của nhà Trần sau khi đánh thắng quân Nguyên Mông lần thứ nhất đã nhường ngôi cho con trai và về nghỉ ở hành cung Tức Mặc (sau này là hương Tức Mặc). Vào mùa xuân năm 1262, vua Trần Thái Tông về Tức Mặc ban yến tiệc cho các già làng rồi đổi từ hương Tức Mặc thành phủ Thiên Trường. Do vậy, tục lệ khai ấn đầu năm nhằm ban phát lộc để lấy phúc lộc may mắn diễn ra hàng năm. Chiếc ấn “Trần Miếu Tự Điển” cũng đã nhiều năm nay được sử dụng trong Lễ khai ấn hàng năm của đền Trần.
Các cụ trong Hội người cao tuổi Tức Mặc cũng cho rằng, ấn “Trần Miếu Tự Điển” vẫn được dân gian hiểu là “Quốc ấn” và rất có giá trị trong tâm linh. Ấn Trần Miếu Tự Điển được giữ gìn, bảo lưu tại khu di tích đặc biệt quan trọng tại Miếu thờ nhà Trần. Theo các cụ, đây là ấn quý có một không hai và chỉ được mang ra để sử dụng trong dịp khai ấn đêm 14 rạng ngày 15 tháng Giêng hàng năm. Hội Người cao tuổi Tức Mặc cũng cho biết sẽ trung thành với việc thờ tự và không chấp nhận sự đảo lộn nào trong việc thờ cúng cùng như việc thay đổi ấn!
Những người cao tuổi Tức Mặc cũng như Hội Người cao tuổi phường Lộc Vượng cho rằng, ấn “Trần Triều Quốc Bảo” là ấn tín của nhà vua dùng để chỉ dụ, để cai trị đất nước thì Nhà nước nên lưu giữ tại Trung ương.
Có hay không việc gây “sức ép”?
Theo phía những người cao tuổi Tức Mặc, bấy lâu nay, việc tu bổ, kiến tạo, chăm lo đèn nhang của đền Trần chỉ có những người cao niên làng Tức Mặc và Hội Người cao tuổi phường Lộc Vượng đảm nhiệm.
Tuy nhiên, trong lá đơn chúng tôi nhận được, có ghi: Đã trên 2 năm nay, một Ban quản lý di tích văn hóa đền Trần, chùa Tháp đã được lập ra. Người cao niên ở Tức Mặc luôn thấy bị gây sức ép trên một số phương diện. Bên cạnh đó họ còn cho rằng, Ban quản lý di tích văn hóa đền Trần có trên 20 người là quá lãng phí. Nơi làm việc của Ban quản lý lại được bố trí trong nội tự nhà đền gây bất tiện. Ban quản lý này cũng để thêm hòm công đức trong đền, vì vậy có cảm giác đây là việc làm mang tính tranh chấp, không văn hóa. Ngoài ra, các cụ cao niên Tức Mặc phản ánh Ban quản lý di tích còn tranh giành bãi gửi xe của nhân dân địa phương. Các cụ cũng đưa ra ý kiến cần có sự minh bạch trong việc sử dụng các nguồn thu – chi.
Trong khi đó, nhà thờ tự của 4 cụ tổ còn phải thờ chung, nhà ăn ở của từ đền còn tạm bợ, một số cung thờ tường lở, mái sụt... lại không được quan tâm tu bổ.
Xung quanh bài báo đề cập đến chiếc ấn đền Trần (đăng trên GĐ &XH), các cụ cho rằng thông tin trong bài đã làm sai lệch về giá trị lịch sử của triều đại nhà Trần, thậm chí đặt vấn đề “có dụng ý” đằng sau. Tuy nhiên, chúng tôi xin khẳng định, bài báo chỉ đưa thông tin khách quan về chiếc ấn vừa được tìm thấy và chiếc ấn đang được sử dụng trong Lễ khai ấn hằng năm hiện nay. Còn về việc có nên thay ấn hay không, đó mới chỉ là ý kiến của một số nhà nghiên cứu, các chuyên gia. Quan điểm của Báo rất rõ ràng, thay hay không, ngoài giá trị lịch sử thì việc không thể bỏ qua là sự đồng thuận ủng hộ của nhân dân, đặc biệt là nhân dân Nam Định (Tất nhiên trong đó có các cụ cao niên ở Tức Mặc, Lộc Vượng).
Chúng tôi xin khẳng định lại, cả hai chiếc ấn Trần Miếu Tự Điển và Trần Triều Quốc Bảo đều mang giá trị lịch sử, tâm linh sâu sắc và đều giúp cho con cháu hiểu rõ một thời oanh liệt của dân tộc.Và do vậy không thể tùy tiện trong bất kỳ hành động nào.
Qua bài viết này, chúng tôi cũng xin cáo lỗi cùng độc giả, đặc biệt các cụ cao niên thôn Tức Mặc vì sơ suất đã đưa chưa đúng ảnh chiếc ấn quý Trần Miếu Tự điển ở số báo ngày 08/7. Hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự đóng góp ý kiến của đông đảo bạn đọc quan tâm tới vấn đề này.